Trada Corner: Thay đổi để thích nghi
Trà đá là một loại đồ uống dân dã. Người ta tìm đến trà đá như một thói quen, nhấm nháp cái chan chát, rồi ngọt dần trong miệng mát, xuống tận ruột, hòa mình trong những chuyện “không đầu-không cuối”…
“If our predictions have been a little better than other people’s, it’s because we tried to make fewer of them.” — Charlie Munger
Trada Việt Nam 🇻🇳
Phiên giao dịch vào ngày thứ Sáu trong tuần qua chứng kiến lễ từ thiện tặng vé đi tàu lượn free trị giá 1.3 tỷ USD của các “anh lái” dành cho các nhà đầu tư. VN-Index đang trên đà tăng mạnh lên 1,239 điểm trong phiên sáng thì đột ngột “rơi tự do” khiến nhiều nhà đầu tư không kịp phản ứng. Kết phiên ngày thứ Sáu, VN-Index giảm 1,3% (-15,3 điểm) đóng cửa ở mức 1,212 hay giảm 1.1% (-12.97) điểm so với phiên đầu tuần. Chúng tôi cho rằng đây là sự điều chỉnh healthy và hợp lý sau khi VN-Index đã tăng một mạch hơn 8% chỉ trong vòng chưa đầy hai tháng đầu năm.
Sau những phiên tăng mạnh trong tuần, cổ phiếu họ Vin đã điều chỉnh mạnh trong phiên thứ 6 vừa qua: VIC (-5,0%), VHM (-3,4%), VRE (-3,6%). Trên thị trường, mọi người đang rỉ tai nhau rằng VIC sẽ thoái cổ phần nắm giữ tại VRE với giá chuyển nhượng lại là 32,000đ/cp. Đồng thời, VRE cũng sẽ bán cổ phần của mình cho Central với mới giá là 50,000đ/cp. Nếu deals này được thông qua thì cả VIC và VRE sẽ ghi nhận lợi nhuận/dòng tiền đáng kể trên báo cáo tài chính của mình. VIC sẽ có thêm tiền để tiếp tục đầu tư cho VFS, còn VRE được kỳ vọng khi về tay người Thái sẽ được unlock value, vận hành tốt hơn và trả cổ tức nhiều hơn (case studies: SAB, BMP).
Mặc dù đây chỉ là những tin đồn chưa được kiểm chứng, nhưng với những gì chúng tôi quan sát trong quá khứ thì tin đồn ở Việt Nam thường đúng tới 69%. Kết hợp với hoàn cảnh và vị thế hiện tại của VIC khi vẫn cần thêm vốn để tiếp tục cuộc chơi xe điện thì chúng tôi cho rằng việc thoái vốn bớt tại một số công ty con, công ty thành viên là hoàn toàn hợp lý. Tuy nhiên, chúng tôi cũng lưu ý các độc giả muốn mở vị thế với VRE hay VIC cần xác định đúng thị giá của thương vụ chuyển nhượng cũng như thời gian kỳ vọng đóng deal (nếu có xảy ra) để tránh việc gia tăng chi phí cơ hội.
**************************************************************************************
Linh Hoạt Thay Đổi Để Thành Công:
Vào mùa xuân năm 1997, Tiger Woods không chỉ giành chiến thắng tại giải golf danh giá Masters mà anh còn thống trị nó. Cạnh tranh với những golfer xuất sắc nhất thế giới, Woods nhanh chóng bỏ xa đối thủ và giành chiến thắng với cách biệt kỷ lục là mười hai gậy. Độc giả lưu ý rằng Woods mới chỉ tham gia giải đấu chưa đầy một năm trước đó và vẫn mới 21 tuổi. Tuy nhiên, anh đã giành chiến thắng bốn trong số mười lăm giải PGA Tour mà anh tham gia. Những fans của golf bắt đầu so sánh anh ấy với Jack Nicklaus, được coi là golfer xuất sắc nhất mọi thời đại.
Nhưng mọi người có biết Woods phản ứng như thế nào với thành công phi thường của mình không? Anh ấy không cho rằng mình đã đạt đến điểm giới hạn của tiềm năng. Anh không ngồi yên một chỗ và tận hưởng đỉnh vinh quang. Thay vào đó, Woods xem kỹ lại những băng ghi video về màn trình diễn tại giải Masters của mình và đưa ra một kết luận khiến nhiều người khác bất ngờ: "Cú đánh swing của tôi thực sự tệ."
Woods gọi điện thoại cho HLV của mình, Butch Harmon, để giúp cải thiện cú đánh swing của mình. Harmon tin rằng Woods có thể đưa trình độ golf của mình lên một tầm cao mới nhưng Woods cần biết rằng kết quả sẽ không đến ngay lập tức. Thậm chí, Woods sẽ phải đối mặt với nguy cơ tồi tệ hơn trong ngắn hạn để trở nên tốt hơn trong dài hạn. Anh không do dự và vào việc ngay với Harmon. Woods cải thiện thể lực và thay đổi cách nắm gậy, giúp anh duy trì sức mạnh mà vẫn có thêm sự kiểm soát.
Trong gần hai năm kể từ tháng 7 năm 1997 đến tháng 2 năm 1999, mặc dù chỉ giành được một giải Tour duy nhất, Woods liên tục khẳng định rằng anh là một golfer xuất sắc hơn trước.
Chiến thắng không phải lúc nào cũng là tiêu chí để đánh giá việc tiến bộ.
Cuối cùng, vào mùa xuân năm 1999, cú đánh mới của anh bắt đầu hiệu quả. Woods tiếp tục giành mười chiến thắng trong số mười bốn sự kiện tiếp theo trong năm 1999, bao gồm tám lần chiến thắng tại giải PGA Tour. Anh giành thêm chín chiến thắng PGA Tour vào năm 2000, và sau khi giành giải Masters năm 2001, anh trở thành golfer đầu tiên nắm giữ đồng thời bốn danh hiệu lớn.
Câu chuyện của Tiger Woods đã chứng minh rằng sự thay đổi, mặc dù đôi khi gây “đau đớn” (painful) trong ngắn hạn, là cần thiết để đạt được thành công trong dài hạn. Điều này đúng không chỉ ở trong thể thao mà ở trong mọi lĩnh vực khác, bao gồm cả kinh doanh và đầu tư.
Thật không khó để thấy có những doanh nghiệp đang kinh doanh trong đà đi lên ổn định thì bỗng nhiên gặp những biến cố như COVID-19, chiến tranh, lạm phát,… làm cho việc kinh doanh của toàn ngành thay đổi (có thể là tạm thời hoặc mãi mãi).
Đơn cử như ngành xây dựng trước năm 2019 khi bất động sản đang trong thời kỳ tăng trưởng bủng nổ, biên lợi nhuận của nhiều công ty xây dựng đầu ngành luôn đạt mức trên 5% thì sau Covid mọi thứ đã thay đổi hoàn toàn. Số lượng công việc cho các chủ thầu xây dựng ít đi là do 1/ hệ quả của việc vỡ bong bóng bất động sản làm nhu cầu xây dựng dân dụng ít lại và 2/ các chủ đầu tư bất động sản tự thành lập công ty xây dựng in-house nhằm tiết kiệm chi phí trong thời kỳ khó khăn và chỉ outsource các dự án khi cần thiết. Điều này làm cho việc kinh doanh truyền thống của các công ty xây dựng trở nên kém thuận lợi, môi trường kinh doanh cạnh tranh hơn, trong khi các công này phải gánh nhiều chi phí hơn cho dự phòng hoặc lạm phát nguyên vật liệu.
Mặc dù đã có rất nhiều công ty phải rời bỏ ngành nhưng cũng có những công ty vẫn đang kiên cường chống đỡ để tồn tại. Họ nhận ra rằng miếng bánh xây dựng dân dụng không còn béo bở như trước nên họ đã tích cực linh hoạt thay đổi mô hình kinh doanh của mình sang xây dựng công nghiệp, đầu tư xây dựng nước ngoài hay M&A với các công ty phụ trợ trong ngành,… Mặc dù điều này có thể làm ảnh hưởng tới “sức khoẻ” kinh doanh trong ngắn hạn vì xây dựng dân dụng vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong mô hình kinh doanh của họ nhưng về dài hạn, “sức khoẻ” kinh doanh của những công ty này chắc chắn sẽ khác biệt khi biên lợi nhuận của các mảng xây dựng khác đều tốt hơn ngành xây dựng dân dụng.
Như Darwin đã nói, cải thiện “sức khỏe” không phải là sự cải thiện về sức mạnh hay sự thông minh mà thay vào đó là về việc trở nên ngày càng phù hợp với môi trường của bạn - một cụm từ, sự linh hoạt. Trong tự nhiên, quá trình kết hợp và đột biến gen tạo ra đa dạng loài, và quá trình chọn lọc tự nhiên sẽ đảm bảo rằng chỉ những lựa chọn phù hợp nhất được tồn tại. Còn trong kinh doanh, đối với các doanh nghiệp, sự linh hoạt là việc xây dựng và thực hiện các chiến lược giá trị với mục tiêu duy nhất là tạo ra lợi nhuận cao nhất có thể trong dài hạn.
“Trong tự nhiên, không phải loài mạnh nhất sẽ sống sót, cũng không phải là loài thông minh nhất, mà là loài thích ứng với sự thay đổi nhanh nhất.” - Charles Darwin
Thật dễ dàng để định giá các doanh nghiệp đã ở mức mature, kinh doanh ổn định bằng phương pháp chiết khấu dòng tiền (DCF) hay P/E. Nhưng đối với những doanh nghiệp còn mới, đang trong đà tăng trưởng nhanh, chưa có dòng tiền ổn định hay những doanh nghiệp đang gặp khó khăn tạm thời do môi trường kinh doanh yếu đi làm thâm hụt dòng tiền như những công ty xây dựng ở trên thì nhà đầu tư sẽ định giá như thế nào nếu chỉ dùng những phương pháp định giá truyền thống?
Cũng giống như câu chuyện về Tiger Woods ở trên, chúng tôi cho rằng các nhà đầu tư cần luôn luôn linh hoạt về phương pháp đầu tư với mục tiêu cuối cùng là tạo ra lợi nhuận cao nhất cho danh mục đầu tư trong dài hạn. Đối với các công ty đang ở giai đoạn tăng trưởng khác nhau, hay ở trong ngành có sự cạnh tranh khác nhau thì cần có các góc nhìn và đánh giá khác nhau. Có như vậy chúng ta mới có thể bắt được những con cá lớn mà các nhà đầu tư khác đã bỏ qua.
Trada Thế Giới 🌎
Charlie Munger - Vị Kiến Trúc Sư của Berkshire Hathaway
Ngày hôm qua cụ Buffett đã gửi báo cáo tài chính năm 2023 kèm thư gửi cổ đông Berkshire Hathaway. Điều đặc biệt của năm nay là ngay trang đầu tiên của bức thư là những lời tri ân đặc biệt tưởng nhớ tới cụ Charlie Munger, một người bạn, người anh, người cha đáng quý của cụ Buffett.
Đối với chúng tôi, cụ Buffett và cụ Munger luôn là những hình mẫu chuẩn mực trong kinh doanh mà chúng tôi luôn cố gắng hướng tới. Thế giới kinh doanh, đầu tư sẽ tốt đẹp hơn biết bao khi chúng ta có thể giao lưu với nhiều Buffett, Munger hơn và ít Quýt, ít Nhân, ít Lan đi.
Tuy nhiên, chúng tôi tin rằng điều đó lại thuộc ngoài tầm kiểm soát mỗi người. Do đó, để luôn gặp được những người tốt, những giỏi thì chúng ta cần phải tự hoàn thiện bản thân thành những người tốt và những người giỏi trước như cụ Charlie đã từng nói:
“To get what you want, you have to deserve what you want. The world doesn't reward the undeserving.”
a.k.a
“Ngưu tầm ngưu, mã tầm mã”
